پنل علمی آینده پژوهی مسجد در تالار اندیشه بخش مسجد جامعه پرداز بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد.
به گزارش مرکز رسانه بنیاد هدایت، پنل علمی آینده پژوهی مسجد امشب با حضور محمدحسین شاه آبادی، عضو پژوهشکده صدر و عباس حیدری پور، قائم مقام اندیشکده باقرالعلوم در تالار اندیشه بخش مسجد جامعه پرداز بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد.
محمدحسین شاه آبادی عضو پژوهشکده صدر در سخنانی با موضوع آینده پژوهی مسجد اظهار کرد: آینده پژوهی مفهوم و علمی فراتر از پیش بینی آینده است، برای یک مطالعه آینده پژوهانه می بایست روندها در نظر گرفته شود، اتفاقاتی که روی روند آتی مسجد تاثیرگذار است، باید در نظر گرفته شود تا بتوان آینده نگاری کرد.
وی بیان کرد: مسجد مفهومی است که حساسیت ویژه ای روی آن وجود دارد، با بررسی روایات اسلامی می بینیم که مبرای کالبد مسجد روایات و حساسیت های فراوانی وجود دارد، با بررسی شیوه برخورد خلفای غاصب شاهد هستیم که مسجد به محلی تجملی و زینتی تبدیل شده است.
عضو پژوهشکده صدر اشاره کرد: بایدهای ذهنی در مورد مسجد و بایدهای مطلوب دین در رابطه با مسجد متفاوت است، مهم تر از تفکیک این بایدها روندی است که مسجد به آن سو می‌رود. در صورتی که امام را محور اصلی مسجد بدانیم، آینده مسجد به آینده امامان مساجد گره می خورد، برای مطالعه دقیق این موضوع باید به پیشینه وضعیت و شرایط امامان مساجد توجه کنیم.
وی تصریح کرد: یکی از ویژگی های امامان مساجد پیشرو بودن آن ها بوده است، چه در شکل گیری نهضت های مردمی و چه در شرایطی که امکان تشکیل جریان های سیاسی و اجتماعی نبود امامان پیشرو بودند، دیگر ویژگی های امامان و روحانیون داشتن جایگاه مردمی است، در گذشته نیز امام مساجد و روحانیون در بین مردم دارای جایگاه ممتاز و مورد احترام بودند.
شاه آبادی خاطرنشان کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی با گسترش فعالیت روحانیون به ویژه ورود روحانیون به حکومت جایگاه و نقش روحانیت تغییراتی شکل گرفت که می بایست این روند مورد تحلیل و آسیب شناسی قرار گیرد.
عضو پژوهشکده صدر اضافه کرد: با گسترش فعالیت روحانیون و نقش آفرینی آنان در ارکان حکومت، جایگاه امامت مساجد در بین رواحنیون دچار تغییر و افول شد، می توان گفت تربیت امامان جماعت در حوزه های علمیه هم دچار کم مهری شده اند.
وی اضافه کرد: برای تربیت امامان مسجد و امام محله موفق می بایست مسیر تربیت روحانیون از طریق حوزه علمیه باید به گونه ای باشد که تحولی در ائمه جماعات صورت گیرد و در صورتیکه طلبه ای خواهان رسیدن به مدارج علمی و جایگاه اجتماعی بالا باشد، می بایست کاری کرد که تربیت امام جماعت دچار تحول شود.
شاه آبادی تاکید کرد: با توجه به وضعیت فعلی شرایط ائمه جماعات و جایگاه تربیت ائمه جماعات در حوزه های علمیه می توان دریافت که در آینده نیاز به تربیت بیش از ۲۰ هزار امام جماعت و امام محله در کشور هستیم که این امر باید با همت جدی و تحولی اساسی پیگیری شود.
عضو پژوهشکده صدر تصریح کرد: جامعه به دلیل روند جهانی مدیرنیزاسیون در تخصص گرایی به سمتی رفته که افراد ذو وجهی را کمتر کند، این امر سبب می شود تا انتظار از روحانیون برای ایفای نقش امامت محله و داشتن ابعاد مختلفی از جمله ایفای نقش مدیریت اقتصادی و … کمتر شود.
قائم مقام اندیشکده باقرالعلوم نیز در این نشست اظهار کرد: وقتی بحث درباره مسجد و آینده پژوهی مسجد می شود باید به عقبه و مفهوم تاریخی مسجد توجه کرد تا بتوان راجع به آینده صحبت کرد؛ مسجد یکی از مکان هایی است که در تاریخ مسلمانان محل اجتماع بوده و یک نهاد رجوع محسوب می شود، این محل رجوع صرفا برای عبادت نیست، در تاریخ اسلام گاه مسجد به عنوان محل قضاوت، محل هدایت، محل ارتباط با افراد، محل تشکیل و هدایت جریان های سیاسی بوده است؛ به تعبیر امروزی مسجد یک پلتفرم است.
حجت‌الاسلام عباس حیدری پور افزود: در دنیایی قرار داریم که خود بازیگر آن هستیم به این معنی که بازیگران اصلی مفهوم مسجد صرفا مسلمانان نیستند. مسجد بستری برای تشکیل نظم نوین جهانی است؛ بازیگران جدیدی که در جامعه جهانی مطرح شده اند رقبا و بازیگران جدید فراروی مسجد هستند.
حیدری پور بیان کرد: در مطالعه علوم اجتماعی سه رکن اساسی داریم، کنش گر، محیط و ساختار، در شرایطی که هر سه دچار بحران باشند و اگر توان تغییر و تمرکز یکی از این ارکان باشد اصولاً باید روی کنش گر تمرکز کرد، هرچند محیط بر کنش گر تاسیر می گذارد و ساختار نیز ممکن است بر کنش گر تاثیر بگذارد اما این کنش گر است که می تواند هم محیط را تغییر دهد و هم ساختار را اصلاح کنند.
عضو اندیشکده باقر العلوم(ع) عنوان کرد: اساس دعوت انبیا هم به این صورت است که ابتدا انبیا انسان ها را دعوت می کردند و سپس ساختار و محیط را تغییر می دادند بنابراین سنت انبیا هم تغییر و تحول کنش گران بوده است.
وی اشاره کرد: اگر مسجد و امام مسجدی تاثیرگذار نیست این عدم تاثیرگذاری ناشی از دو مولفه فهم کنش گر از تاثیرگذاری و امکان تغییر محیط و مولفه دوم نیز وجود انگیزه لازم برای ایجاد تاثیرگذاری است.
حیدری پور گفت: متاسفانه فقه امامت مسجد در حوزه های علمیه پشتیبانی لازم را از روحانیون برای نقش آفرینی به عنوان امام مسجد نمی کند در حالی که محیط اصلی و بستر اصلی تربیت روحانیون و امام مسجد حوزه های علمیه است.
گفتنی است دومین نمایشگاه مسجد جامعه پرداز به همت بنیاد هدایت در حاشیه سی و نهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم از ۲۹ فروردین لغایت ۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ در شبستان مصلی تهران برگزار می‌شود.
در دیگر رسانه ها ببینید:
