آیت‌الله مجتبی تهرانی(ره) باوجود جایگاه مرجعیت، هیچگاه مسجد را رها نکرد و همیشه حتی هنگام بیماری همه‌روزه برای اقامه نماز به مسجد جامع بازار می‌آمد، وی با عزتی که نزد خدا و مردم داشت، میفرمود: من افتخارم این است که نوحه‌خوان امام حسین(ع) هستم.
به گزارش مرکز رسانه بنیاد هدایت، آیت الله مجتبی شهید کَلهُری مشهور به مجتبی تهرانی و حاج آقا مجتبی تهرانی ١۵ فروردین ۱۳۱۶ در تهران متولد شد. وی در تهران استاد اخلاق و مدرس حوزه‌های علمیهٔ تهران از جمله مدرسه مروی بود.
پدر وی میرزا عبدالعلی تهرانی از شاگردان عبدالکریم حائری یزدی است و آیت الله مجتبی تهرانی(ره) اولین کسی بود که در تهران با وجود حساسیت حکومت پهلوی برای سید مصطفی خمینی مراسم ختم برگزار کرد. آیت الله تهرانی(ره) حدود ۴۰ سال در تهران به تدریس اخلاق و فقه مشغول بود و شاگردان فراوانی داشت.
وی تحصیلات مقدماتی را از حوزه علمیه تهران و مشهد آغاز کرد، ولی عمده تحصیلات حوزوی او در ۱۸ سالگی در سال ۱۳۳۴ در قم آغاز شد و در ۲۵ سالگی به اجتهاد رسید. از سال ۱۳۴۷ به مدت سه سال را در نجف گذراند. آیت الله مجتبی تهرانی(ره) به درخواست استاد خود امام خمینی(ره) به جمع‌آوری فتاوا و تنظیم صحیح‌ترین نسخه از رسالهٔ عملیه و مناسک حجّ خمینی پرداخت که در سال۱۳۴۳ به چاپ رسید.
آیت الله مجتبی تهرانی(ره) از سال ۱۳۵۱ ضمن اقامهٔ جماعت در مسجد جامع بازار (مسجد جامع تهران)، جلسات اخلاق و تفسیر برگزار می کرد، غیرت و لقمه حرام از مقوله‌هایی بود که آیت الله مجتبی تهرانی(ره) تأکید بسیاری بر آنها داشت. آیت الله تهرانی(ره) به واسطه ویژگی‌های بارز علمی و شایستگی‌های اخلاقی و نیز اعتمادی که امام خمینی(ره) در زمان حیات خود نسبت به ایشان داشتند، برای تصدی مسئولیت‌های سیاسی و کشوری پیشنهادهایی داشت اما همیشه از پذیرش اینگونه مسئولیت‌ها سرباز زد و تعلیم علوم دینی را ارجح می‌دانست.
یکی از نکات جالب در بررسی شخصیت ایشان این است که وی در بازار تهران امام جماعت مسجد بود و با وجود جایگاه مرجعیت، هیچگاه سنگر مسجد را رها نکرد و همیشه حتی هنگام بیماری نیز همه روزه برای اقامه نماز به مسجد جامع بازار می آمد.
کسانی که ایشان را می شناختند و یا خاطراتی با ایشان داشتند یک نکته را خوب به خاطر سپرده بودند که حاج آقا همیشه صریح و قاطع است و هر چه می گوید خود به آن عمل می کند. فرزندشان، تعریف می کند: پدرم مطالب زیادی می گفتند اما آن نکته ای را که در ذهن من مانده است این است؛ ایشان سفارش می کردند: «شما مسجد می روید و برای مردم موعظه می کنید، آن چیزی که خودتان به آن عمل می کنید به مردم بگویید تا عمل کنند».
یکی از شاگردان ایشان تعریف می کند یک وقتی حاج آقا به من فرمودند: فلانی، من وقتی از جلسه به خانه برمی گردم، در اتاق بیرونی می نشینم، سرم را می گذارم روی زانویم و با خودم فکر می کنم که مجتبی! این حرف راکه می زنی عمل هم می کنی؟
مسجدداری برای خدا
حاج آقا خودشان روایت کردند یک روز که برای دیدار یکی از علما به مسجد جامع بازار تهران رفته بودند، به آقایی لوتی برخوردند. او بدون مقدمه و بدون اینکه با ما ارتباطی داشته باشد جلوی من را گرفت و گفت: آشیخ حاضری یک کار برای خدا بکنی؟! حاج آقا فرمودند: او اسم من را نمی توانست درست تلفظ کند و می گفت مژدبا! گفتم: چه کاری؟ گفت این مسجد و خانه خدا آشغال دانی شده است. زیرزمین مسجد انباری شده برای مواددارها که می آیند موادهاشان را آنجا می گذارند. این را با همان حالت لوتی و مشتی خودش گفت که اگر حاضری برای خدا کار کنی بیا، بیا اینجا را احیا کن.
یک لحظه دیدم اگر بخواهم برای خدا کاری بکنم، جایش همین جاست که همه چیز را کنار بگذارم و بیایم این مسجد را احیا کنم. آن شب خیلی در فکر بودم که آن عهد پانزده ساله و دعاهایی را که خودم کردم که خدایا من را گرفتار مسجدداری و این ها نکن، چه کار کنم؟ دیدم این مسجدداری برای نفس نیست. بلکه برای خدا است. ولی خیلی خود شکستن می خواهد که من در این خرابه بیایم. لذا قبول کردم.
مقدمات را همیشه از امام جماعت یاد بگیر
یکی از شاگردانشان نقل می کرد، ایشان داشتند در خیابان راه می رفتند؛ شخصی به دنبال استاد اخلاق می گشت که به آقا مراجعه کند. آقا نگاه می کنند و می گویند: به امام جماعت این مسجد مراجعه کن؛ مقدمات را همیشه از امام جماعت یاد بگیر. هر روحانی ای یک مقدماتی می داند. شما حداقل برو شروع کن، وقتی یاد گرفتی مابقی را خدا کمک می کند.
همه چیز را گره زدم به نام سیدالشهداء(ع)
فرزند حاج آقا مجتبی تهرانی(ره) نقل می کند که پدرم در دهه اول محرم سال ۹۱ ار روز سوم و چهارم در بیمارستان بودند. حاج آقای احمد چینی، ذاکر اهل بیت(ع) را در روز تاسوعا به بیمارستان آوردم و گفتم که حاج آقا در روز تاسوعا و عاشورا از ذکر مصیبت سیدالشهداء(ع) محروم نباشند. حاج آقای چینی آمد و حاج آقا مجتبی تهرانی(ره) قبل از آنکه ذکر مصیبت را بخواند به ایشان گفتند: «حاج احمد آقا! یادت هست که من وقتی آمدم ایران همه چیزم را با امام حسین(ع) شروع کردم؟ گفت بله. حاج آقا یادم است، اولین روزی که مسجد رفتم”. حاج آقا گفتند: «اولین باری که برای نماز رفتم مسجد جامع روز سوم شعبان بود. اولین شبی که جلسه ام را شروع کردم شب سوم شعبان بود. همه چیزم را گره زدم با نام سیدالشهداء(ع)».
افتخارم این است که نوحه‌خوان امام حسینم
از جمله جلسات پر مخاطب آقا مجتبی تهرانی(ره)، محفل روضه‌ای بود که ایشان سال‌ها در ایام محرم و صفر برگزار می کرد. جلساتی که بواسطه طرح مباحث متکی بر منابع و معارف غنی اسلامی رنگ و بویی فراتر از جلسات روضه و وعظ معمول داشت.
آیت الله مجتبی تهرانی(ره) در طول سال‌ها برگزاری جلسات ماه محرم و صفر، تلاش کرد با مروری بر کلمات و جملات امام حسین (ع) در طول حرکت از مدینه تا کربلا، نخست چارچوبی از اهداف و ابعاد قیام سیدالشهدا (ع) را ارائه کرده و در گام بعد با استناد به آیات قران و متن روایات اهل‌بیت (ع) به تبیین نهضت عاشورا از ابعاد فقهی، سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و عرفانی بپردازد.
حاصل این مباحث و جلسات ده‌ساله سخنرانی حاج آقا مجتبی تهرانی(ره) در قالب دوره ده جلدی با عنوان «سلوک عاشورایی» و یادگار ارزشمندی از این استاد اخلاق جمع‌آوری و منتشر شده است.
اهمیت برگزاری اینگونه جلسات برای حاج آقا مجتبی(ره) به حدی بود که با وجود درجات بالای علمی، معنوی، تربیت شاگردان، تزریق روح معنوی به جامعه و محبوبیت میان خاص و عام اما اهتمام ویژه‌ای به حضور در مجلس روضه سیدالشهدا (ع) داشت. به گونه‌ای که یکی از نزدیکان ایشان در خاطرات خود نقل می‌کند: حاج آقا مجتبی تهرانی با آن همه افتخارات و عزتی که نزد خدا و مردم پیدا کرده بود، می فرمود: من افتخارم این است که نوحه خوان امام حسین(ع) باشم.
این چهره برجسته و استاد اخلاق در روز سه شنبه، ۱۳ دی ۱۳۹۱ درگذشت و در ۱۴ دی مقام معظم رهبری بر پیکرش نماز خواندند و همزمان با اربعین حسینی در حرم حضرت شاه عبدالعظیم(ع) دفن شد.
در دیگر رسانه ها ببینید:
خبرگزاری شبستان
